Massoumeh Raouf honorée de la Médaille d’Argent littéraire de la SAAF au Château de Montvillargenne

Sous les voûtes majestueuses du Château de Montvillargenne à Chantilly, la Société des Auteurs et Artistes Francophones (SAAF) a célébré samedi 4 octobre 2025 sa grande cérémonie annuelle « Palmarès 2025 ».

 Cet événement met traditionnellement à l’honneur des créateurs dont l'œuvre et l'engagement contribuent à faire rayonner la francophonie culturelle et la liberté d'expression. L’édition 2025 s’est déroulée en présence de nombreuses personnalités du monde littéraire et artistique, dans une ambiance d’émotion et de convivialité.

Dans son discours d’ouverture, Madame Adelina Mateus, présidente de la SAAF, a rappelé l’importance de soutenir la création francophone et a félicité l’ensemble des lauréats pour « leur talent, leur courage et leur contribution à la beauté du monde ». Ensuite un diaporama défile faisant découvrir les noms, visages et disciplines de chaque récipiendaire.

De nombreux artistes et écrivains ont été récompensés lors de cette édition 2025, parmi lesquels Marc Verillotte (Grande Médaille d’Or 2025), Martine Trouillet, Frédéric Julien Bonheur, Alexis Chartraire, Monique Coant-Blond, Philippe De Riemaecker, Rosana Largo Rodríguez, Pascual Ruiz, et bien d’autres.

Parmi les figures honorées, Massoumeh Raouf, écrivaine et militante iranienne exilée en France, a reçu la Médaille d’Argent littéraire de la SAAF pour l’ensemble de son œuvre et son engagement en faveur de la liberté d’expression.

Le ténor Kenny Ferreira a ému le public avec deux interprétations magistrales : Je crois entendre encore de Bizet et Una furtiva lagrima de Donizetti.

 

Une reconnaissance pour un parcours d’exception

C’est Joëlle Charbonnier, marraine de Massoumeh Raouf, qui a pris la parole pour lui remettre la distinction.

« Ma chère Massoumeh,

Je suis heureuse et fière de vous remettre aujourd’hui, la médaille d’Argent littéraire de la SAAF.
Cette médaille récompense votre combat, votre parcours semé d’embûches et l’écriture de vos livres qui relatent tout cela.

Un parcours de vie hors du commun, où vous avez dû faire preuve de courage, de ténacité et d’une force de caractère dont on ne peut qu’être admiratif.

Ancienne journaliste et prisonnière politique du régime des mollahs en Iran, vous avez été arrêtée en 1981 et condamnée à vingt ans de prison.
Vous passez huit mois dans les geôles iraniennes. Évadée dans des circonstances que raconterez bien plus tard en détail dans votre ouvrage Évasion de la prison d’Iran, vous devez alors vivre dans le plus grand secret.
Tout en affrontant à distance les terribles conséquences de votre évasion sur votre famille, vous devez alors vous cacher.
D’abord auprès de membres de la résistance en Iran, puis au Kurdistan iranien, au Kurdistan irakien et enfin en France, après avoir déposé une demande d’asile auprès de l’ambassade en Irak.

Arrivée en 1985 en région parisienne, vous qui ne connaissiez alors rien de la langue française, participez à plusieurs projets de recherche sur les prisons du régime de Khomeini, pendant plusieurs années, notamment en compagnie d’Amnesty International.

En 1988, votre frère cadet est exécuté lors du massacre de 30 000 prisonniers politiques iraniens.
De 1996 à 2001, vous avez effectué des recherches sur les familles des exécutés politiques et la situation des prisons en Iran. En résulte un travail collectif : Massacre des prisonniers politiques et Des héros enchaînés.

Pour rendre hommage à votre frère, vous avez écrit une bande dessinée Un petit prince au pays des mollahs.
Vous vivez en exil. Engagée dans la Campagne du mouvement pour la justice en faveur des victimes du massacre de 1988, vous vous battez aujourd’hui pour faire traduire en justice les auteurs de ce « crime contre l’humanité resté impuni » à ce jour.

Tant de choses restent à faire…

Bienvenue à vous, Massoumeh, dans la belle famille de la SAAF !
Bravo à vous pour cette médaille amplement méritée ! »

 

Le public, ému, a longuement applaudi ce discours vibrant d’humanité et de reconnaissance.

 

Le message fort de Massoumeh Raouf

Visiblement émue, la lauréate a prononcé un discours à la fois sobre et bouleversant :

Chère Adelina, chère Joëlle, chers amis de la littérature et de l’art,

C’est un immense honneur d’être parmi vous ce soir, à cette cérémonie prestigieuse de remise des distinctions de la Société des Auteurs & Artistes Francophones (SAAF).

Recevoir aujourd’hui cette médaille d’argent pour les livres que j’ai écrits en français est une source de grande fierté.

Mon chemin vient de loin : il vient de la langue persane, la langue séculaire de la poésie et de la littérature classique.
Le passage à la langue française était un parcours long et exigeant. Écrire, pour moi, est un véritable combat, d’autant plus que, dans mon pays, mes écrits sont interdits de publication et que je suis personnellement condamnée à mort pour mes idées.

C’est donc la nécessité de briser le silence et de résister à l’effacement qui m’a conduit à écrire en français, à partager non seulement mon histoire, mais aussi celle de l’Iran contemporain à travers mes livres.

Le français est devenu pour moi la langue de l’exil, mais aussi le refuge et la forteresse de ma liberté d’expression.

Je dédie cette reconnaissance à la mémoire de mon frère Ahmad, victime du massacre des prisonniers politiques de 1988, et aux plus de trente mille héros fauchés durant cette tragédie.

Je la dédie à toutes les victimes du régime archaïque et sanguinaire des mollahs.

Enfin, je la dédie à Maryam Radjavi, présidente de la résistance, aux femmes iraniennes, aux mères et à mes sœurs de combat, qui sont devenues l’emblème puissant et lumineux de la lutte du peuple iranien pour la liberté et la dignité.

Je remercie sincèrement toutes celles et ceux qui m'ont soutenu et encouragé pour cette aventure.
Merci encore à Adelina Mateus et la Société des Auteurs et Artistes Francophones pour ce moment si mémorable. »

Ses mots, à la fois sincères et profonds, chargés de vérité et d’humanité, ont bouleversé l’auditoire.

 

Une célébration inoubliable

La cérémonie du Palmarès 2025 de la SAAF témoigne de la vitalité de la francophonie, de la solidarité entre créateurs, et de cette conviction que la littérature n’est jamais neutre — qu’elle est mémoire, révolte, connexion. Le choix de distinguer Massoumeh Raoouf ce soir-là, dans ce décor somptueux, fut un signe fort : celui d’un engagement à donner voix à l’invisible, à célébrer la résistance des mots contre le silence.

À tous les organisateurs, bénévoles, mécènes et artistes — merci pour cette soirée inoubliable, pour ce pont tissé entre les cultures, les langues et les âmes. Que la SAAF continue de rayonner, de fédérer, et d’offrir des tribunes aux voix qui osent, malgré tout, parler.

 

Liste complète des Lauréats – Palmarès 2025 (SAAF)

Grande Médaille d’Or 2025

• Marc VERILLOTTE – Écrivain, Conférencier

 

Médaille d’Or à titre Honorifique

• Joëlle CARBONNIER – Romancière
• Muriel ODOYER – Poète

 

Médaille d’Or

• Marc VERILLOTTE – Écrivain, Conférencier
• Nadine BOUIS – Sculptrice
• Yasmina BOUKO – Auteure, Éditrice
• Sylvie BOURÉLY – Sculptrice
• Philippe DE RIEMAECKER – Écrivain, Poète (Belgique)
• Kenny FERREIRA – Chanteur lyrique, Ténor (Belgique)
• Anna FILIMONOVA – Artiste peintre, Développement culturel
• Patricia FONTAINE – Auteure
• Christine FRAGA-FRÉNOT – Artiste peintre
• Frédéric JULIEN – Auteur, Animateur radio, Développement culturel
• Rosana LARGO RODRIGUEZ – Artiste peintre, Créatrice (Espagne)
• Hafiz PAKZAD – Artiste peintre (Afghanistan)
• Michel PALAU – Artiste peintre

 

Médaille d’Argent

• Pétrosyan ASHOT – Artiste peintre (République Tchèque)
• Abdellah AZZ – Artiste peintre (Maroc)
• Alain BUSINE – Écrivain (Belgique)
• Alain CARRETTA – Artiste peintre
• Alexis CHARTRAIRE – Écrivain, Artiste peintre
• Monique COANT-BLOND – Romancière
• Stéphanie DE LIMA – Bouquiniste, Développement culturel
• Laurent GRUMBACK – Photographe du monument
• Michel MARANT – Artiste peintre
• Marie-Bernadette MARS – Écrivaine (Belgique)
• Mireille MAURY – Artiste peintre (Belgique)
• Pierre MEIGE – Chanteur, Poète
• Massoumeh RAOUF – Écrivaine
• Martine TROUILLET – Romancière, Développement culturel
• Jamal ZEMMOURI – Écrivain, Artiste peintre (Belgique)
• Estelle ZUBER – Mosaïste, Plasticienne

 

Médaille de Bronze

• Yvan BELAIR – Artiste plasticien
• Pierrette GROUSSARD-CHABANON – Artiste peintre
• Luc LEENS – Écrivain (Belgique)
• Mélanie LEMAIRE – Romancière
• Graziella MAURIN – Artiste peintre
• Patricia MESNARD-PYM – Artiste peintre
• Michaël MUND (Dr MUND) – Artiste plasticien (Belgique)
• Max PARIZOT DU LYAMOUNT – Artiste Art numérique
• Yannick RAOUL – Photographe
• Emmanuel ZICARO – Sculpteur

  اهدای مدال نقره ادبی انجمن نویسندگان و هنرمندان فرانسوي زبان به معصومه رئوف

 زیر سقف‌های باشکوه قصر تاریخی مون‌ویارژن در شهر شانتیی، انجمن نویسندگان و هنرمندان فرانسوی (SAAF) روز شنبه ۴ اکتبر ۲۰۲۵ مراسم سالانه اهدای جوایز ۲۰۲۵ خود را با حضور چهره‌های برجستهٔ ادبی و هنری برگزار کرد.

این رویداد که در فضایی آمیخته با احساس و صمیمیت برگزار شد، به تجلیل از خالقان آثار فرانسوي زبان اختصاص داشت؛ کسانی که استعداد و تعهدشان به درخشش فرهنگ و آزادی بیان یاری می‌رساند.

در سخنرانی آغازین، خانم آدلینا ماتئوس، رئیس SAAF، بر اهمیت حمایت از خلاقیت در دنیای فرانسوي زبان تأکید کرد و همهٔ برگزیدگان را به‌خاطر «استعداد، شجاعت و سهمشان در زیبایی جهان» ستود.

در این دوره از مراسم، هنرمندان و نویسندگان بسیاری مورد تقدیر قرار گرفتند، از جمله:
مارک وری‌یوته ، برندهٔ مدال طلای بزرگ سال ۲۰۲۵، مارتین تروییه، فردریک ژولین بونوغ، الکسی شارترر، مونیک کوان-بلون، فیلیپ دو ریمائکر، روزانا لارگو رودریگز، پاسکال روییس و شماری دیگر از چهره‌های فرهنگی برجسته.

در میان چهره‌های مورد تجلیل، معصومه رئوف، نویسنده ایرانی مقیم فرانسه و عضو مقاومت ايران، مدال نقرهٔ ادبی SAAF را برای مجموعهٔ آثار و تلاش پیگیرانه‌اش در راه آزادی بیان دریافت کرد.
در ادامه، تنور خوش‌صدا کِنی فِرِیرا با دو اجرای استادانه حضار را به‌شدت تحت تأثیر قرار داد.

 

تجلیل از مسیری استثنایی

در بخش بعد، ژوئل شاربونیه، حامی و معرف معصومه رئوف، برای اهدای مدال به او روی صحنه آمد و گفت:

 معصومهٔ عزیز،

بسیار خوشحال و مفتخرم که امروز مدال نقرهٔ ادبی SAAF را به شما اهدا می‌کنم. این مدال پاداشی است برای مبارزه، مسیر پرسنگلاخ و نگارش آثاری که بازتاب آن مسیر هستند.

زندگی شما مسیری خارق‌العاده بوده است؛ جایی که ناچار بودید شجاعت، پایداری و اراده‌ای استوار از خود نشان دهید، ویژگی‌هایی که هر انسان آزاده‌ای را به تحسین وامی‌دارد.

شما روزنامه‌نگار پیشین و زندانی سیاسی رژیم ملایان در ایران بودید. در سال ۱۹۸۱ دستگیر شدید و به بیست سال زندان محکوم گشتید.
هشت ماه را در سیاه‌چال‌های ایران گذراندید. سپس در شرایطی دشوار گریختید و بعدها در کتاب خود فرار از زندان ایران جزئیات آن را شرح دادید.
پس از فرار، ناچار شدید در خفاي کامل زندگی کنید، در حالی که از دور شاهد پیامدهای دردناک فرار خود بر خانواده‌تان بودید.
مدتی در میان اعضای مقاومت ایران، سپس در کردستان ایران و کردستان عراق زندگی کردید و سرانجام پس از درخواست پناهندگی از سفارت فرانسه در عراق، در سال ۱۹۸۵ به منطقهٔ پاریس آمدید.

شما که در آن زمان هیچ از زبان فرانسه نمی‌دانستید، سال‌ها در پژوهش‌هایی دربارهٔ زندان‌های رژیم خمینی شرکت کردید، از جمله با همکاری سازمان عفو بین‌الملل.

در سال ۱۹۸۸، برادر کوچکتان در جریان کشتار ۳۰ هزار زندانی سیاسی اعدام شد.
بین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ دربارهٔ خانواده‌های قربانیان و وضعیت زندان‌های ایران تحقیق کردید که نتیجهٔ آن دو کتاب مستند بود:  کشتار زندانیان سیاسی و قهرمانان در زنجیر.

برای ادای احترام به برادرتان، کتاب مصور شاهزاده کوچک در سرزمین ملایان را نوشتید.
امروز در تبعید زندگی می‌کنید و در کارزار «عدالت برای قربانیان کشتار ۱۹۸۸» فعال هستید، و برای محاکمهٔ آمران این جنایت علیه بشریت تلاش می‌کنید.

هنوز کارهای بسیاری باقی مانده است...

معصومه، به خانوادهٔ زیبای SAAF خوش آمدید!
تبریک می‌گویم برای این مدال کاملاً برازنده! 

سخنان احساسی ژوئل با تشویق طولانی و تحسین حاضران همراه شد.

 

پیام پرقدرت معصومه رئوف

در حالی که احساسات بر چهره‌اش آشکار بود، معصومه رئوف سخنانی کوتاه اما  تأثیرگذار ایراد کرد:

  آدلینا و ژوئل عزيز، دوستان گرامي ادبیات و هنر،

افتخار بزرگی است که امشب در این مراسم باشکوه انجمن نویسندگان و هنرمندان فرانسوی حضور دارم.
دریافت این مدال نقره برای کتاب‌هایی که به زبان فرانسه نوشته‌ام، مايه افتخار و سربلندي من است. من از دور دستها مي آيم. از زبان فارسي ، زبان كهن شعر و ادبيات كلاسيك. سفر به زبان فرانسه طولانی و دشوار بود. اما نوشتن برای من نوعی مبارزه است، به‌ویژه زمانی که در کشورم آثارم ممنوع و خودم به‌خاطر اندیشه‌هایم محکوم به مرگ هستم.

نیاز به شکستن سکوت و ایستادگی در برابر حذف از حافظه تاريخ ، مرا واداشت که به زبان فرانسه بنویسم؛ تا نه‌تنها سرگذشت خودم، بلکه تاریخ معاصر ایران را نیز از طريق کتاب‌هایم روايت كنم.

زبان فرانسه برای من زبان تبعید است، اما هم‌زمان پناهگاه و دژ آزادی بیان من شده است.

این مدال افتخار را به  برادرم احمد، قربانی کشتار زندانیان سیاسی سال 1367، و به یاد بیش از سی هزار قهرمان آن نسل كشي تقدیم می‌کنم. و همچنین به همهٔ قربانیان رژیم ارتجاعی و خون‌ریز ملایان.
این مدال افتخار را همچنين به خانم مریم رجوی، رئیس جمهور مقاومت، به زنان ایران، به مادران و خواهران همرزمم  که نماد درخشان نبرد ملت ایران برای آزادی و کرامت انسانی هستند، تقديم مي كنم.

از همهٔ کسانی که مرا در این مسیر یاری و تشویق کردند، صمیمانه سپاسگزارم. بار دیگر از شما خانم آدلینا ماتئوس و انجمن نویسندگان و هنرمندان فرانسوی برای این لحظهٔ به‌یادماندنی تشکر می‌کنم.

این سخنان صادقانه ، آمیخته با حقیقت و انسانیت، حضار را به‌شدت تحت تأثیر قرار داد.

 

جشنی به‌یادماندنی

مراسم سالانه اهدای جوایز ۲۰۲۵ انجمن SAAF گواهی بود بر پویایی زبان فرانسه، بر همبستگی میان خالقان هنر و ادبیات، و بر این باور عمیق که ادبیات هرگز بی‌طرف نیست — بلکه حافظه است، اعتراض است، و پیوند میان انسان‌ها است.
انتخاب معصومه رئوف برای دریافت این نشان در چنین فضایی، پیامی نیرومند داشت: تجلی اراده‌ای برای دادن صدا به بي صدايان و ستایش مقاومت کلمات در برابر سکوت.

به همهٔ برگزارکنندگان، داوطلبان، هنرمندان و نیکوکاران: سپاس برای این شب فراموش‌نشدنی، برای پلی که میان فرهنگ‌ها، زبان‌ها و دل‌ها بنا کردید. باشد که SAAF همچنان بدرخشد، پیوندها را استوار سازد و تریبونی بماند برای صداهایی که با شجاعت سخن می‌گویند.